Średniowieczne summy – jak najsłynniejsza z nich „Summa teologii” św. Tomasza z Akwinu – to swoiste podręczniki, kompendia na temat jakiejś dziedziny wiedzy. Na ich wzór, dział ten składa się z mini-opracowań dotyczących poszczególnych zagadnień teologicznych, pogrupowanych według głównych działów teologii.
Skąd pochodzi jej nazwa? Czym się zajmuje? Odpowiedzi na te i tym podobne pytania udziela się zwykle na wykładzie zatytułowanym: „Wprowadzenie do teologii”. Dział ten będzie więc takim małym wprowadzeniem do tej dziedziny.
To podstawowa dyscyplina teologii, poświęcona systematycznemu wykładowi prawd wiary. Jej najbardziej znane działy to: trynitologia (o Trójcy Świętej), chrystologia (o Chrystusie), eklezjologia (o Kościele), czy eschatologia (o rzeczach ostatecznych).
Teologia fundamentalna stawia sobie za cel, ukazanie wiarygodności chrześcijańskiego Objawienia. Najkrócej, chce ukazać racjonalność chrześcijańskiego przesłania.
Porządkuje i próbuje ująć w ramy spójnego systemu rozmaite pojęcia i kategorie biblijne. Pomaga umocnić fundamenty teologii dogmatycznej, zgodnie z aforyzmem, że „Pismo Święte jest duszą teologii”.
Zajmuje się zasadami moralnego działania, źródłami moralności czynów ludzkich, sumieniem, Prawem Ewangelii, i wieloma innymi zagadnieniami, które dotyczą chrześcijańskiego postępowania i duchowości.
