Na pozór tak, skoro:

1.  Pan Jezus, ustanawiając sakrament Eucharystii, wziął zarówno chleb, jak i wino, które przemienił w Swoje Ciało i Krew. Może się zatem wydawać, że spożywanie Ciała jest niewystarczające.
2. Skoro w czasie Eucharystii chleb i wino przemieniane są w Ciało i Krew Chrystusa, może się wydawać, że pełnia Chrystusa jest tylko pod obiema postaciami eucharystycznymi, bowiem Ciało nie mogłoby przecież istnieć bez Krwi.
3. Sam Pan Jezus powiedział: „Jeżeli nie będziecie jedli Ciała Syna Człowieczego ani pili Krwi Jego, nie będziecie mieli życia w sobie” (J 6,53). Zatem można pomyśleć, że konieczne jest spożywanie obu konsekrowanych postaci.
4. Jeśli cały Chrystus jest obecny pod postacią chleba, powstać mogłoby pytanie, czy konsekracja wina jest w ogóle potrzebna.

A jednak Pana Jezusa nie jest więcej pod dwiema postaciami ani nie jest Go mniej pod jedną, dlatego można udzielać wiernym Komunii tylko pod postacią chleba.

„Ostatnia Wieczerza”

Odpowiedź: Kościół naucza, że „pod każdą z obu postaci jest zawarte to samo, co pod obiema. Cały bowiem i integralny Chrystus jest pod postacią chleba i pod każdą jej cząstką; podobnie cały jest pod postacią wina i jej cząstkami” (Sobór Trydencki, ses. XIII: Dekret o Najświętszej Eucharystii, 2-4). Katechizm Kościoła Katolickiego oddaje tę prawdę następująco: „Dzięki sakramentalnej obecności Chrystusa w każdej z obu postaci Komunia przyjmowana tylko pod postacią chleba pozwala otrzymać cały owoc łaski Eucharystii” (KKK, 1390). „Kościół pielgrzymujący, w swoich sakramentach i instytucjach” (Lumen Gentium, 48) w odpowiedzi na trudności (rozwijające się herezje) i potrzeby (wzrost liczebności wiernych) konkretnego czasu dopuszczał bądź zalecał Komunię pod postacią chleba. Zwraca na to uwagę już św. Tomasz: „Biorąc zaś pod uwagę spożywających, dla uniknięcia wszystkiego, co mogłoby narazić na zniewagę tak wielką Tajemnicę, konieczne jest największe uszanowanie i najwyższa ostrożność. Zniewaga mogłaby się przytrafić głównie przy spożywaniu Krwi, którą przy braku ostrożności łatwo rozlać” (Summa Teologii, III, q. 80, a. 12).

Ad. 1. Synoptycy zaznaczają, że gdy Pan Jezus spożywał Paschę z Apostołami, odmówiwszy dziękczynienie, wziął chleb, połamał go i podał im, mówiąc „To jest ciało moje” (Mt 26, 26-29 Mk 14,22-25; Łk 22,19-20). Podobnie Wieczerzę Pańską przedstawia św. Paweł (1Kor 11,23-25). Zatem kiedy Jezus przemienił chleb w Swoje Ciało i dał Apostołom do jedzenia, był obecny (słowo „jest”) w nim cały, z Ciałem i Krwią. Także w czasie Eucharystii po konsekracji chleba kapłan przedstawia Ciało Chrystusa wiernym do adoracji, co oznacza, że pod tą postacią obecny jest cały Chrystus.

Luca Signorelli, „Komunia Apostołów”

Ad. 2. Kościół głosi, że Pan Jezus jest obecny w pełni nie tylko pod każdą z postaci eucharystycznych, ale także w każdej jej cząstce. Św. Augustyn wyraził to słowami: „Każdy z osobna przyjmuje Chrystusa Pana, a w każdej cząstce jest On cały, w żadnej – nie pomniejszony, cały daje się każdemu” (za: Summa Teologii III, q. 76, a. 3). W nauczaniu Kościoła z mocą podkreślano, że substancja chleba i wina zostaje przemieniona w substancję Ciała i Krwi Chrystusa (transsubstancjacja) oraz że cały Chrystus obecny jest pod konsekrowanymi postaciami chleba i wina (konkomitancja – w konsekrowanej hostii współobecna jest Krew Pańska, a w konsekrowanym winie Jego Ciało): „Mocą samych słów przemienia się substancja chleba w ciało Chrystusa, a substancja wina w krew. Tak jednak, że cały Chrystus jest pod postacią chleba i cały pod postacią wina. Pod każdą cząstką konsekrowanej hostii i konsekrowanego wina, po jej oddzieleniu, jest cały Chrystus” (Bulla o Unii z Ormianami Exultate Deo, 1439).

Ad. 3. W tej samej Mowie Eucharystycznej Jezus mówi: „chlebem Bożym jest Ten, który z nieba zstępuje i życie daje światu” (J 6,33). I dalej: „Ja jestem chlebem życia. Kto do Mnie przychodzi, nie będzie łaknął; a kto we Mnie wierzy, nigdy pragnąć nie będzie” (J 6,35). Ciało Pana Jezusa jest pokarmem na życie wieczne, który zaspokaja głód i gasi pragnienie.

Ad. 4. Chrystus wziął podczas Ostatniej Wieczerzy chleb i wino. To, że jest cały obecny w konsekrowanym chlebie, nie oznacza, że konsekracja wina staje się zbędna. Eucharystia upamiętnia i urzeczywistnia Jego Ofiarę, a powierzony Kościołowi sakrament nie może być zmieniany co do istoty. Św. Tomasz zauważa: „Sakrament Eucharystii realizuje się w pełni nie przez korzystanie zeń wiernych, lecz przez konsekrację materii. Pełnia ta nie zostanie uszczuplona przez to, że lud spożyje Ciało bez spożywania Krwi, jeśli tylko kapłan, który konsekruje, spożyje obie te rzeczy” (Summa Teologii III, q. 80, a. 12). Przyjmowanie przez wiernych Eucharystii pod dwiema postaciami zgodnie ze wskazaniami Kościoła Katolickiego, przy „największym uszanowaniu i najwyższej ostrożności”, również nabiera pełniejszego wyrazu, bowiem „ukazuje się w doskonalszym świetle znak Uczty eucharystycznej” (Ogólne wprowadzenie do Mszału Rzymskiego, 240).

Katarzyna Sonnenberg