MENU
Wstęp do teologii 10d. Pismo Święte: natchnienie, kanon, nieomylność, interpretacja

10.4. Interpretacja.

Św. Jan dyktujący na Patmos Ewangelię swemu uczniowi, św. Prochorowi.

Św. Jan dyktujący na Patmos Ewangelię swemu uczniowi, św. Prochorowi.

To bardzo złożone zagadnienie jest szczegółowo omawiane w wykładzie z Wstępu do Pisma Świętego. Przedstawię tutaj w ogromnym skrócie zasady, które przypomina Kościół wszystkim, którzy chcieliby poprawnie odczytywać sens natchnionych słów Biblii. Należy więc pamiętać o następujących prawidłach[1]:

10.4.1. Trzeba zrozumieć intencję autorów świętych, inaczej mówiąc odnaleźć sens dosłowny tekstu.  Sens dosłowny to sens, który został zamierzony i wyrażony przez piszącego pod natchnieniem Ducha Świętego autora tekstu. Aby ów sens odkryć, konieczne jest zbadanie okoliczności czasu, miejsca i kultury, w których tekst powstał. Św. Tomasz z Akwinu uczył, że argumenty teologiczne należy budować tylko na sensie dosłownym Pisma Świętego.

10.4.2. Sobór Watykański II stwierdził:

„Pismo Święte powinno być czytane i interpretowane w tym samym Duchu, w jakim zostało napisane”[2].

Jak odnaleźć Ducha, o którym mówi Sobór? Pomocne są trzy kryteria:

1. Zwracać uwagę na jedność całego Pisma Świętego. Zróżnicowanie ksiąg nie przekreśla faktu, że Chrystus jest ośrodkiem i sercem Pisma. Całe Pismo Święte mówi więc o Chrystusie. Jego życie i słowa – zapowiadane w Starym Testamencie i wypełnione w Nowym – tworzą z Pisma Świętego jeden organizm.

2. Czytać Pismo Święte w żywej Tradycji całego Kościoła:

Sacra Scriptura principalius est in corde Ecclesae quam in materialibus instrumentis scripta

(„Pismo Święte jest bardziej wypisane na sercu Kościoła niż na pergaminie”).

Fot. Bart Bernardes

Fot. Bart Bernardes

Właściwe znaczenie tekstów Pisma Świętego można odnaleźć tylko w świetle Tradycji Kościoła, a więc wsłuchując się wielowiekowe doświadczenie Kościoła w rozpoznawaniu sensu tych tekstów.

3. Uwzględnić „analogię wiary” (Rz 12,6). „Analogia wiary” to pojęcie szerokie. Może oznaczać – tak jak u św. Pawła – zgodność życia z Ewangelią. Św. Tomasz rozumie to pojęcie inaczej:

„Analogia natomiast jest wtedy, gdy okazanie prawdziwości jednego fragmentu Pisma nie przeciwstawia się prawdziwości innego”[3].

Czytanie Pisma Świętego w Duchu, w którym zostało napisane oznacza więc poszukiwanie takiego znaczenia wybranego tekstu, które będzie w sposób spójny łączyło się ze znaczeniami innych fragmentów.

Można jeszcze inaczej rozumieć pojęcie „analogii wiary”, a mianowicie jako spójność prawd wiary między sobą i w całości planu Objawienia[4].

Mateusz Przanowski OP

[1] Katechizm Kościoła Katolickiego 109-114.

[2] Dei Verbum 12.

[3] Summa theologiae, I, q. 1, a. 10, ad 2.

[4] Katechizm Kościoła Katolickiego 114.

Wykorzystane grafiki:

  • Św. Jan Ewangelista i św. Prochor, ikona z XVIII w., obecnie w Agia Aikaterini Collection (Kreta).
  • Biblia, zdjęcie użytkownika Bart Bernardes, udostępnione na licencji CC BY-NC-ND 2.0.

 

 

BACK TO TOP